Zespół chwiejności psów

Zespół chwiejności (kręgozmyk szyjny, niestabilność kręgów szyjnych, bobbing syndrome) jest chorobą neurologiczną o niewyjaśnionej etiologii. Może wystąpić u każdej rasy, ale najczęściej opisywana jest u szybko rosnących ras psów. Na zespół chwiejności szczególnie narażone są młode dogi niemieckie oraz dobermany w średnim oraz starszym wieku. Samce chorują dwukrotnie częściej niż samice.

Etiologia choroby pozostaje niewyjaśniona, ale przypuszcza się, że wpływ mają czynniki genetyczne, nieprawidłowe żywienie, a także urazy kręgosłupa szyjnego. W przypadku dogów niemieckich zmiany mają charakter pierwotny i polegają na zaburzeniach rozwojowych w odcinku szyjnym kręgosłupa na wysokości kręgów: C5, C6 oraz C7. U dobermanów zmiany w tym samym odcinku kręgosłupa są powodowane wadami nabytymi, najczęściej rozrostem lub przerostem więzadła żółtego. Inne wtórne przyczyny zmian tej części kręgosłupa to: rozrost lub przerost torebki stawowej, rozrost lub przerost pierścienia włóknistego i więzadła podłużnego grzbietowego, zwyrodnienie krążków międzykręgowych, co może być przyczyną przepukliny jądra miażdżystego. Natomiast do zmian pierwotnych należą: zwężenie światła otworu kręgowego w wyniku deformacji trzonów i/lub łuków kręgów, deformacja powierzchni stawowych wyrostków stawowych kręgów, wydłużenie doczaszkowej części łuku kręgu, przemieszczenie doczaszkowo-grzbietowej części trzonu kręgu do światła kanału kręgowego. Zarówno zmiany pierwotne ja i wtórne powodują ucisk rdzenia kręgowego co manifestuje się poniżej opisanymi objawami.

Choroba najczęściej rozwija się powoli, rzadko ma charakter ostry. Charakterystyczne są wolno postępujące objawy paraparezy lub tetraparezy oraz chwiejny chód, od którego schorzenie to wzięło swoją nazwę. Objawy najsilniej wyrażone są w kończynach miednicznych, co często skutkuje ,,przykucniętą” postawą z szeroko odwiedzionymi nogami. Zwierzę często przyjmuje postawę z głową pochyloną ku ziemi i stara się ograniczać do minimum aktywność ruchową. Objawy w kończynach piersiowych są stosunkowo słabo wyrażone, czasem jedynym objawem jest zanik mięśnia nadgrzebieniowego oraz podgrzebieniowego. W bardzo zaawansowanych przypadkach dochodzi do nietrzymania moczu i kału.

Podstawą rozpoznania jest badanie radiologiczne w którym stwierdza się zmiany w odcinku szyjnym kręgosłupa, jednak bardzo często badanie to jest niewystarczające i niezbędne jest wykonanie mielografii, tomografii komputerowej bądź rezonansu magnetycznego.

Ograniczenie ruchu oraz terapia kortykosteroidami znacznie zwalniają przebieg procesu chorobowego, jednak należy pamiętać, że nie doprowadzą do całkowitego wyleczenia pacjenta. Bardzo ważne jest również nie obciążanie odcinka szyjnego kręgosłupa. Dobrze jest więc zmienić obrożę na szelki. Leczeniem z wyboru jest zabieg chirurgiczny, najczęściej stosuje się laminektomię, dekompresję brzuszną (ventral slot), lub rozciągnięcie i ustalenie brzuszne.

Autor lek.wet. Monika Pryszcz

Bibliografia:
Michael D. Lorenz, Joe N. Kornegay, Neurologia weterynaryjna, Wyd. 1, red. wyd. pol. lek. wet.
Marcin Wrzosek, Wrocław, Elsevier Urban & Partner, 2004, ISBN 978-0-7216-8986-9
Richard W. Nelson, C. Guillermo Couto, Choroby wewnętrzne małych zwierząt, t. 3, wyd. 1, red.
wyd. pol. prof. Roman Lechowski, Wrocław, Elsevier Urban & Partner, 2009, ISBN 978-83-7609-
064-1
Andre Jaggy, Atlas i podręcznik neurologii małych zwierząt, Wyd. 1, red. wyd. pol. dr. n wet.
Andrzej Pomianowski, Łódź, Galaktyka, 2007, ISBN 978-83-89896-68-1
Mikołaj Wojciechowski, Jacek Sterna, Roman Lechowski, Zespół chwiejności psów, ”Życie
weterynaryjne”, 2005, nr 80, str. 15-18
Linda G. Shell, John Berezowski, Mark Rishniw, Belle M. Nibblett, Patrick Kelly, Research Article
Clinical and Breed Characteristics of Idiopathic Head Tremor Syndrome in 291 Dogs:A
Retrospective Study, ”Veterinary Medicine International”, 2015, nr 7, str 1-6